de Ave Phoenice



Est locus in primo oriente remotus
    qua patet aeterni maxima porta poli
nec tantum aestivos hyemisque propinquus ad ortus
    in quo sol verno fundit ab axe diem.
illic planicies tractus diffundit apertos
    nec tumulus crescit nec cava vallis hiat
sed nostros montes: quorum iuga celsa putantur
    per bis sex ulnas eminet ille locus
hic solis nemus est: et consitus arbore multa
    lucus perpetuae frondis honore virens
cum phaetontaeis flagrasset ab ignibus axis
    ille locus flammis inviolatus erat
et cum diluvium mersisset fluctibus orbem
    deucalionaeas exuperavit aquas.
non hunc exangues morbi non aegra senectus
    nec mors crudelis nec metus asper adit
nec scelus infandum nec opum vesana cupido
    aut metus aut ardens caedis amore furor.
luctus acerbus abest et aegestas obsita pannis
    et curae in sontes et violenta fames.
Non ibi tempestas nec vis horrida venti
    nec rigido terram rore pruina tegit.
nulla super campos tendit sua vellera nubes
    nec cadit ex alto timidus humor aquae.
sed fons in medio est quem vivum nomine dicunt
    perspicuus lucens dulcibus uber aquis.
qui semel erumpens per singula tempora mensum
    duodecies undis irrigat omne nemus.
hic genus arboreum procero stipite surgens
    non lapsura solo mitia poma gerit.
hoc nemus hos lucos avis incolit unica phoenix
    unica sic vivit morte refecta sua
paret et obsequitur phoebei memoranda satelles
    hoc natura parens munus habere dedit.
lutea cum primum surgens aurora rubescit
    cum primum rosea sidera luce fugat.
ter quater illa pia immergit corpus in undas
    ter quater e vivo gurgite libat aquam
tollitur ac summo consedit in arboris altae
    vertice quae totum despicit una nemus
et conversa novos Phoebi nascentis ad ortus
    expectat radios et iubar exoriens
ast ubi sol pepulit fulgentis lumina portae
    et primum emicuit luminis aura levis
incipit illa sacri modulamina fundere cantus
    et mira lucem voce ciere novam.
quam nec aedoniae voces nec tibia possit
    musica cyrrhaeis assimilare modis
sed neque dolor moriens imitare nosse putatur
    nec cylleneae fila canorae lyrae
postquam Phoebus equs in aperta refudit Olympi
    atque orbem totum pertulit usque
illa ter alarum alarum repetito verbere plaudit
    non errabilibus nocte cieque sonis.
atque eadem celeres etiam discriminat horas
    igniferumque caput ter venerata silet
antistes nemorum luce veneranda sacerdos
    et sola arcanis conscia Phoebe tuis
quae postquam vitae iam mille peregerit annos
    at se reddiderint tempora longa gravem.
ut reparet lassum spatiis urgentibus evum
    assueti nemoris dulce cubile fugit.
cumque renascendi studio loca sancta reliquit
    tunc petit hunc orbem mors ubi regna tenet
dirigit in Syeriam celeres longaeva volatus
    phoenicis nomen cui dedit ipsa vetus.
secretosque petit deserta per avia lucos
    hic ubi per saltus silva remota latet
tum legit aereo sublimem vertice palmam
    quae gratum phoenix ex ave nomen habet.
quam nec dente potens animal perumpere possit
    lubricus aut serpens aut avis ulla rapax.
tum ventos claudit pendentibus Aeolus antris
    ne violent flabris aera purpurum
neu concreta notho per inania coeli.
    summoneat radios solis et obsit avi.
construit inde sibi seu nidum sive sepulcrum
    nam perit ut vivas se tamen ipsa creat
colligit hinc succos et odores divite silva
    quos legit Assyrus quos opulentus Arabs.
quos aut Pygmeae gentes aut India carpit
    aut molli generat terra Sabaea sinu.
cinama dehinc auramque procul spirantis amomi
    congerit et mixto balsama cum folio.
non casiae mitis non olentis vimen achanti
    nec thuris lachrymae utraque pinguis abest
his addit teneras nardi pubentis aristas
    et sociat myrrhae pascua grata nimis
protinus in strato corpus mutabile nido
    vitalique thoro membra quieta locat
oreque dehinc succos membris circumque supraque
    iniicit exequiis immoritura suis
tunc inter varios animam commendat odores
    depositi tanti nec timet ulla finem.
interea corpus genitali morte peremptum
    aestuat et flammas protulit ipse calor
aereoque procul de lumine concipit ignem
    flagrat et ambustum solvitur in cinerem.
hos velut in massam cineres in morte coactos
    conflat et effectum seminis instar habet
hinc animal primum sine membris fertur oriri
    sed fertur vermis lacteus esse color
creverit immensum subito cum tempore certo
    seque qui teretis colligit in speciem.
inde reformatur qualis fuit ante figura
    et phoenix ruptis pullulat exuviis.
ac velut agrestes cum filo ad saxa tenentur
    mutari pennae papilione solent.
non illi cibus est nostro concessus in orbe
    nec cuiquam implumem pascere cura subest.
ambrosio libat coelesti nectare rores
    stellifero teneri qui cecidere polo.
hos legit his mediis alitur in odoribus ales
    donec maturam proferat effigiem.
ast ubi primaeva coepit florere iuventa
    evolat ad patria iam reditura domos.
ante tamen proprio quicquid de corpore restat
    ossaque vel cineres exuviasque suas.
unguine balsameoque myrrhaque et thure soluto
    condit et in formam conglobat ore pio.
quam pedibus gestans contendit solis ad ortus
    inque ara residens promit in aede sacra.
mirandam sese prestat praebetque vehenti
    tantus ibi decor est tantus abundat honor.
principio color est qualis sub sidere coeli
    mitia quae croceo punica grana legunt.
qualis inest foliis quae fert agreste papaver
    cum pedes vestit sole rubente polus.
hoc humeri pectusque decens velamine fulgent.
    hoc caput hoc cervix summaque terga nitent
caudaque porrigitur fulvo distincta metallo
    in cuius maculis purpura mixta rubet.
clarum inter pennas insigne desuper iris
    pingere ceu nubem desuper alta solet.
albicat insignis mixto viriditate smaragdo
    et puro cornu gemmea cuspis hiat.
ingentes oculos credas geminosque hiacyntos
    quorum de medio lucida flamma micat.
aequatur toto capiti radiata corona
    phoebei referens verticis alta decus.
crura tegunt squammeae flavo distincta metallo
    ast ungues roseus pingit honore color.
effigies inter pavonis mixta figuram
    cernitur et mixtam phasidis inter avem
magnifice terris Arabum quae gignitur ales.
    vix aequare potest seu fera seu fit avis.
non tamen est tarda ut volucres quae corpore magno
    incessus pigros per grave pondus habent.
sed levis et velox regali plena decore
    talis in aspectu se praebet usque hominum.
convenit Aegyptus tanti ad miracula visus
    et raram volucrem turba salutat ovans.
protinus isculpunt sacrato in marmore formam
    et signant titulo remque diemque novo.
contrahit in coetum sese genus omne volantum.
    nec praedae memor est ulla nec ulla metus
alitum stipata choro volat illa per altum
    turbaque prosequitur munere laeta pio.
sed postquam puri pervenit ad aetheris auras
    mox redit ista suis conditor ille locis.
a fortunatae sortis finisque volucrem
    cui de se nasci praestitit ipse deus!
femina vel mas haec seu neutrum seu sit utrumque
    felix quae Veneris foedera nulla colit
mors illi venus est, sola est in morte voluptas
    ut possit nasci appetit ante mori.
ipsa sibi proles suus est pater et suus heres
    nutrix ipsa sui semper alumna sibi
ipsa quidem sed non eadem quia et ipsa nec ipsa est
    aeternam vitam mortis adepta bono.